Ο ΚΙΚΕΡΩΝΑΣ ΚΑΙ Η ΣΥΝΩΜΟΣΙΑ ΤΟΥ ΚΑΤΙΛΙΝΑ
 |
| Cicero |
ΚΕΙΜΕΝΟ 42
Nonulli sunt in hoc ordine, qui aut ea, quae imminent, non videant, aut ea, quae vident, dissimulent: qui spem Catilinae mollibus sententiis aluerunt coniurationemque nascentem non credento confirmaverunt; quorum auctoritatem secuti multi, non solum improbi verum etiam imperiti, si in hunc animadvertissem, crudeliter et regie id factum esse dicerent. Nunc intellego, si iste in Manliana castra pervenerit, quo intendit, neminem tam stultum fore qui non videat coniurationem esse factam, neminem tam improbum, qui non fateatur.
 |
| Σύγκλητος |
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Υπάρχουν μερικοί σε αυτή τη Σύγκλητο, που είτε δε βλέπουν την απειλή που πλησιάζει είτε κλείνουν τα μάτια σ` αυτά που βλέπουν[1]. Αυτοί εξέθρεψαν τις ελπίδες του Κατιλίνα με τις επιεικείς τους αποφάσεις κι ενίσχυσαν τη συνωμοσία που ήταν στα σπάργανά[2] της με το να μην πιστεύουν στην ύπαρξή της. Ενεργώντας κάτω από την επιρροή αυτών πολλοί(άλλοι), όχι μόνο αχρείοι, αλλά και άπειροι, αν τον είχα τιμωρήσει, θα έλεγαν πως ενήργησα σκληρά και τυραννικά[3]. Τώρα όμως καταλαβαίνω πως αν αυτός φτάσει στο στρατόπεδο του Μάνλιου, όπου κατευθύνεται, δε θα υπάρξει κανείς τόσο ανόητος, που να μη βλέπει πως έγινε συνωμοσία, και κανείς τόσο αχρείος, που να μην το ομολογήσει.
ΣΥΝΤΑΞΗ
Nonulli: Υ στο sunt
sunt: ρήμα
in ordine: εμπρόθετος προσδιορισμός της στάσης σε τόπο (μεταφορικά)
hoc: επιθετικός προσδιορισμός στο ordine
qui: Υ στο non videant
ea: Α στο non videant
quae: Υ στο imminent
imminent: ρήμα
non videant: ρήμα
ea: Α στο εννοούμενο non videre
videre: ειδικό απαρέμφατο, αντικείμενο στο dissimulent
se: Υ στο απαρέμφατο videre , ταυτοπροσωπία
videre: ειδικό απαρέμφατο, αντικείμενο στο dissimulent
se: Υ στο απαρέμφατο videre , ταυτοπροσωπία
quae: Α στο vident
vident: ρήμα
dissimulent: ρήμα
qui: Υ στα aluerunt, confirmaverunt
spem: Α στο aluerunt
Catilinae: γενική υποκειμενική στο spem
mollibus: επιθετικός προσδιορισμός στο sententiis
sententiis: αφαιρετική του μέσου
aluerunt: ρήμα
coniurationemque: Α στο confirmaverunt
nascentem: επιθετική μετοχή
non credento: απρόθετη αφαιρετική γερουνδίου που δηλώνει τρόπο στο confirmaverunt
nasci: εννοούμενο ειδικό απαρέμφατο, Α στο credendo
eam: εννοούμενο Υ στο nasci
confirmaverunt: ρήμα
nasci: εννοούμενο ειδικό απαρέμφατο, Α στο credendo
eam: εννοούμενο Υ στο nasci
confirmaverunt: ρήμα
quorum: γενική κτητική στο auctoritatem
auctoritatem: Α στο secuti
secuti: αιτιολογική μετοχή
multi: Υ στο dicerent
non solum: παρατακτική αντιθετική με έμφαση σύνδεση
improbi: παράθεση στο multi
verum etam: παρατακτική αντιθετική με έμφαση σύνδεση
imperiti: παράθεση στο multi
in hunc: εμπρόθετος της εχθρικής διάθεσης (κατεύθυνσης ή εναντίωσης)
animadvertissem: ρήμα
crudeliter: επιρρηματικός του τρόπου
regie: επιρρηματικός του τρόπου
id: Υ στο factum esse
factum esse: ειδικό απαρέμφατο, Α στο dicerent
dicerent: ρήμα
Nunc: επιρρηματικός του χρόνου στο intellego
intellego: ρήμα
iste: Υ στο pervenerit
in castra: εμπρόθετος της κίνησης σε τόπο
Manliana: επιθετικός προσδιορισμός στο castra
pervenerit: ρήμα
quo: επιρρηματικός προσδιορισμός κίνησης σε τόπο
quo: επιρρηματικός προσδιορισμός κίνησης σε τόπο
intendit: ρήμα
neminem: Υ στο fore
stultum: K στο neminem
fore: ειδικό απαρέμφατο, Α στο intellego
non videat: ρήμα
coniurationem: Υ στο esse factam
esse factam: ειδικό απαρέμφατο, Α στο videat
neminem: Υ στο fore
improbum: Κ στο neminem
non fateatur: ρήμα
ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
qui aut ea non videant, aut ea, quae vident, dissimulent: Δευτερεύουσα επιρρηματική αναφορική συμπερασματική πρόταση· εισάγεται με το qui, που ισοδυναμεί με το συμπερασματικό ut και εκφέρεται με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ενεστώτα (videant), γιατί εξαρτάται από ρήμα χρόνου αρκτικού (sunt).
(qui) aut ea (non videre) dissimulent: Δευτερεύουσα επιρρηματική αναφορική συμπερασματική πρόταση· εισάγεται με το qui, που ισοδυναμεί με το συμπερασματικό ut και εκφέρεται με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ενεστώτα (dissimulent), γιατί εξαρτάται από ρήμα χρόνου αρκτικού (sunt).
quae imminent: Δευτερεύουσα αναφορική επιθετική προσδιοριστική πρόταση· εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία quae και εκφέρεται με ΟΡΙΣΤΙΚΗ, γιατί δηλώνει το πραγματικό. Προσδορίζει το ea.
quae vident: Δευτερεύουσα αναφορική επιθετική προσδιοριστική πρόταση· εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία quae και εκφέρεται με ΟΡΙΣΤΙΚΗ, γιατί δηλώνει το πραγματικό. Προσδορίζει το ea.
si in hunc animadvertissem: Δευτερεύουσα επιρρηματική υποθετική πρόταση που λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της προϋπόθεσης στο ρήμα της κύριας. Εισάγεται με τον υποθετικό σύνδεσμο si, επειδή είναι καταφατική. Σχηματίζει υποθετικό λόγο του β’ είδους, υπόθεση αντίθετη προς την πραγματικότητα ή το απραγματοποίητο: si in hunc animadvertissem (ΥΠΟΘΕΣΗ- ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ υπερσυντέλικο) – dicerent (ΑΠΟΔΟΣΗ- ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ παρατατικού).
si iste in Manliana castra pervenerit: Δευτερεύουσα επιρρηματική υποθετική πρόταση που λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της προϋπόθεσης στο ρήμα της κύριας. Εισάγεται με τον υποθετικό σύνδεσμο si, επειδή είναι καταφατική Εκφέρεται με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ παρακειμένου, λόγω ένταξής της στον πλάγιο λόγο. si iste in Manliana castra pervenerit (ΥΠΟΘΕΣΗ- ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ παρακειμένου): Aπόδοση: fore et fore (απαρέμφατο μέλλοντα) = εξαρτημένος υποθετικός λόγος του α’ είδους, πραγματικό-ανοιχτή υπόθεση.
Στον ανεξάρτητο υποθετικό λόγο θα γίνει: ΥΠΟΘΕΣΗ: Si… pervenerit (ΟΡΙΣΤΙΚΗ συντ. μέλλ.) – ΑΠΟΔΟΣΗ: Nemo tam stultus erit / et nemo erit… (ΟΡΙΣΤΙΚΗ μέλλ.)
quo intendit: Δευτερεύουσα αναφορική επιθετική προσδιοριστική πρόταση με όρο αναφοράς το Manliana castra. Εισάγεται με το αναφορική επίρρημα quo, εκφέρεται με ΟΡΙΣΤΙΚΗ και φανερώνει πραγματικό γεγονός. Εκφέρεται με ΟΡΙΣΤΙΚΗ παρά το γεγονός ότι βρίσκεται σε πλάγιο λόγο, γιατί στη Λατινική σε σπάνιες περιπτώσεις διατηρείται η ΟΡΙΣΤΙΚΗ, όταν θεωρείται ότι η πρόταση λειτουργεί ανεξάρτητα από τον πλάγιο λόγο και δείχνει πραγματικό γεγονός. Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του τόπου.
qui aut ea non videant, aut ea, quae vident, dissimulent: Δευτερεύουσα επιρρηματική αναφορική συμπερασματική πρόταση· εισάγεται με το qui, που ισοδυναμεί με το συμπερασματικό ut και εκφέρεται με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ενεστώτα (videant), γιατί εξαρτάται από ρήμα χρόνου αρκτικού (sunt).
qui non videat coniurationem esse factam: Δευτερεύουσα επιρρηματική αναφορική συμπερασματική πρόταση· εισάγεται με το qui non, που ισοδυναμεί με το συμπερασματικό ut non και εκφέρεται με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ενεστώτα (videant), γιατί εξαρτάται από ρήμα χρόνου αρκτικού (από το απαρέμφατο fore και αυτό από το ρήμα intellego).
qui non fateatur: Δευτερεύουσα επιρρηματική αναφορική συμπερασματική πρόταση· εισάγεται με το qui non, που ισοδυναμεί με το συμπερασματικό ut non και εκφέρεται με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ενεστώτα (fateatur), γιατί εξαρτάται από ρήμα χρόνου αρκτικού (από το απαρέμφατο fore και αυτό από το ρήμα intellego).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου