ΥΓΕΙΑ και ΕΥΤΥΧΙΑ!
Το 2013 να μας "φέρει" λιγότερες σκοτούρες...
Το 2013 να μας "φέρει" λιγότερες σκοτούρες...
Δευτέρα 31 Δεκεμβρίου 2012
Τρίτη 25 Δεκεμβρίου 2012
Πέμπτη 20 Σεπτεμβρίου 2012
Τετάρτη 12 Σεπτεμβρίου 2012
Παρασκευή 22 Ιουνίου 2012
Πέμπτη 21 Ιουνίου 2012
Τετάρτη 20 Ιουνίου 2012
Παρασκευή 1 Ιουνίου 2012
ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ
ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2012
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΑΤΙΝΙΚΑ
ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα:
Tu hominem investiga, quaeso, summaque diligentia vel Romam mitte vel Epheso rediens tecum deduc. Noli spectare quanti homo sit. Parvi enim preti est, qui tam nihili est. Sed, propter servi scelus et audaciam, tanto dolore Aesopus est adfectus, ut nihil ei gratius possit esse quam recuperatio fugitivi.
…………………………………………………………………………………………………………
Quas ego, cupidus bene gerendi et administrandi rem publicam, semper mihi proponebam. Colendo et cogitando homines excellentes animum et mentem meam conformabam. Sic enim - laudem et honestatem solum expetendo, omnes cruciatus corporis et omnia pericula mortis parvi esse ducendo - me pro salute vestra in tot ac tantas dimicationes obicere potui.
Μονάδες 40
Παρατηρήσεις
Β1. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις και φράσεις:
summa : τον αντίστοιχο τύπο στον συγκριτικό βαθμό
parvi : το επίρρημα στον υπερθετικό βαθμό
preti : την αιτιατική ενικού
scelus : την ονομαστική πληθυντικού
tanto dolore : την ονομαστική ενικού
nihil : την αφαιρετική ενικού στο ίδιο γένος
ei : τη γενική πληθυντικού στο θηλυκό γένος
gratius : την αιτιατική πληθυντικού θηλυκού γένους στον ίδιο βαθμό
quas : τη δοτική ενικού στο ίδιο γένος
bene : την αιτιατική πληθυντικού του επιθέτου στο ουδέτερο γένος του συγκριτικού βαθμού
rem : την αφαιρετική ενικού
mentem : τη γενική πληθυντικού
omnes : την αφαιρετική ενικού στο ίδιο γένος
cruciatus : την αφαιρετική ενικού.
Μονάδες 15
Β2. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους:
investiga : το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο του μέλλοντα στην ίδια έγκλιση και φωνή
mitte : το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του παρακειμένου στην ίδια φωνή
rediens : τo γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή
deduc : το γ΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρακειμένου στην ίδια φωνή
noli : το β΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα
sit : το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρατατικού
adfectus est : το β΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή
possit : το απαρέμφατο του παρακειμένου
gerendi : το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής παρατατικού στην παθητική φωνή
administrandi : το β΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή
colendo : την αφαιρετική του σουπίνου
proponebam : το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή
conformabam : το απαρέμφατο μέλλοντα στην παθητική φωνή
expetendo : το α΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του συντελεσμένου μέλλοντα στην ίδια φωνή
obicere : τη μετοχή του μέλλοντα στην ονομαστική ενικού του θηλυκού γένους.
Μονάδες 15
Γ1α. «tu hominem investiga»: να επαναδιατυπώσετε την πρόταση, ώστε να εκφράζεται απαγόρευση και με τους δύο τρόπους.
Μονάδες 4
Γ1β. «rediens»: να μετατρέψετε τη μετοχή στην αντίστοιχη πρόταση, ώστε να εκφράζει το σύγχρονο σε σχέση με το ρήμα της πρότασης, στην οποία ανήκει.
Μονάδες 2
Γ1γ. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων:
Epheso, tecum, nihili, dolore, cupidus, gerendi, tot, mortis, me.
Μονάδες 9
Γ2α. «ut nihil ei gratius possit esse quam recuperatio fugitivi»: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1), να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής της (μονάδα 1), να δηλώσετε τη συντακτική της λειτουργία (μονάδα 1) και να δικαιολογήσετε την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς της (μονάδες 2).
Μονάδες 5
Γ2β. «cogitando homines excellentes» : να γίνει η γερουνδιακή έλξη (μονάδες 3) και να αιτιολογηθεί αν είναι υποχρεωτική (μονάδες 2).
Μονάδες 5
Γ2γ. «Quas ego, cupidus bene gerendi et administrandi rem publicam, semper mihi proponebam»: να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο με εξάρτηση από τη φράση «Cicero dicit».
Μονάδες 5
ΟΔΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζομένους)
1. Στο τετράδιο να γράψετε μόνο τα προκαταρκτικά (ημερομηνία , εξεταζόμενο μάθημα). Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο.
2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. Δεν επιτρέπεται να γράψετε καμιά άλλη σημείωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα.
3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα.
4. Να γράψετε τις απαντήσεις σας μόνο με μπλε ή μόνο με μαύρο στυλό.
5. Κάθε απάντηση τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή.
6. Διάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων .
7. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: 10.30 π.μ.
ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ
ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Α1. Αναζήτησε
τα ίχνη του, σε παρακαλώ, και με την πιο μεγάλη φροντίδα είτε στείλε τον στη
Ρώμη είτε φέρ` τον μαζί σου γυρίζοντας από την Έφεσο. Μη σε απασχολήσει πόσο
κοστίζει: όποιος είναι τέτοιος μασκαράς έχει μικρή αξία. Ο Αίσωπος όμως
οργίστηκε τόσο πολύ για την ελεεινή πράξη και το θράσος του δούλου, που τίποτε
δε θα τον ευχαριστούσε πιο πολύ[1]
από το να ξαναπάρει πίσω το δραπέτη[2].
Αυτές (τις εικόνες) τις έβαζα πάντα μπροστά μου ως πρότυπα στην επιθυμία μου να διοικήσω σωστά και να διαχειριστώ την πολιτεία μας. Διέπλαθα την ψυχή μου και το νου μου με το να λατρεύω και να αναλογίζομαι τους έξοχους άντρες. Γιατί έτσι μπόρεσα να ριχτώ για τη σωτηρία σας σε τόσους πολλούς και τόσο μεγάλους αγώνες, με το να επιδιώκω δηλαδή μόνο τον έπαινο και την τιμή και να μην υπολογίζω όλα τα βάσανα[1] του σώματος και όλους τους θανάσιμους κινδύνους.
Β1
superiore
minime
pretium
scelera
tantus dolor
nulla re
earum
gratiores
cui
meliora
re
mentium
omni
cruciatu
B2
investiganto
misistis
redeunt
deduxerit
non vis
essemus
adficeris(-re)
potuisse
gererentur
administravisses
cultu
proposuissent
conformatum iri
expetivero
obiectura
Γ1α.
Noli hominem investigare!
Ne hominem investigaveris!
Γ1β. dum redis
Γ1γ.
Epheso : αφαιρετική που δηλώνει απομάκρυνση από τόπο στο rediens
tecum: εμπρόθετος προσδιορισμός συνοδείας στο deduc
nihili: γενική κατηγορηματική της αξίας στο est
dolore: αφαιρετική του μέσου στο adfectus est
cupidus: επιρρηματικό κατηγορούμενο τρόπου στο ego
gerendi: γενική του γερουνδίου ως γενική αντικειμενική στο cupidus
tot: επιθετικός προσδιορισμός στο dimicationes
mortis: γενική επεξηγηματική στο pericula
me: αντικείμενο στο obicere
Γ2α. Δευτερεύουσα επιρρηματική συμπερασματική πρόταση που εισάγεται με τον σύνδεσμο ut nihil γιατί είναι αποφατική, εκφέρεται με υποτακτική γιατί το αποτέλεσμα στα λατινικά θεωρείται υποκειμενική κατάσταση, χρόνου ενεστώτα (possit) γιατί εξαρτάται από ρήμα αρκτικού χρόνου (adfectus est: κυρίως
παρακείμενος - perfectum praesens ή logicum, Γραμματική σελ. 60, § 74, 5 δ) δηλώνει το σύγχρονο στο παρόν. Ισχύει η ιδιομορφία στην ακολουθία των χρόνων (συγχρονισμός της κύριας με τη δευτερεύουσα πρόταση). Στην κύρια πρόταση προηγείται η δεικτική αντωνυμία tanto. Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του αποτελέσματος.
Γ2β.
hominibus excellentibus cogitandis: η γερουνδιακή έλξη είναι προαιρετική, γιατί πρόκειται για απρόθετη αφαιρετική του γερουνδίου με αντικείμενο σε αιτιατική.
Γ2γ.
Cicero dicit eas se, cupidum bene gerendi et administrandi rem publicam, semper sibi proponere ή proposuisse (στο βιβλίο του Θ. Α. Κακριδή Γραμματική της Λατινικής Γλώσσης, σελίδα 231, §268 1 Σημείωση).
Δευτέρα 21 Μαΐου 2012
Ευχές!
Αγαπητές μου μαθήτριες, αγαπημένοι μου μαθητές,
ήρθε η ώρα του θερισμού...
Σας εύχομαιι ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!
Να ανταμειφθούν οι κόποι σας και ο καθένας να γράψει τόσο καλά όσο προετοιμάστηκε... και λίγο καλύτερα!
ΔΥΝΑΜΗ! Δεν είναι ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία δοκιμασία στη ζωή σας!
ήρθε η ώρα του θερισμού...
Σας εύχομαιι ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!
Να ανταμειφθούν οι κόποι σας και ο καθένας να γράψει τόσο καλά όσο προετοιμάστηκε... και λίγο καλύτερα!
ΔΥΝΑΜΗ! Δεν είναι ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία δοκιμασία στη ζωή σας!
Παρασκευή 13 Απριλίου 2012
ΜΑΘΗΜΑ XLIX LECTIO UNDEQUINQUAGESIMA
Η ΠΟΡΚΙΑ ΚΑΙ Ο ΒΡΟΥΤΟΣ
Porcia, Bruti uxor, cum viri sui consilium de interficiendo Caesare cognovisset, cultellum tonsorium quasi unguium resecandorum causa poposcit eoque velut forte elapso se vulneravit. Clamore deinde ancillarum in cubiculum vocatus Brutus ad eam obiurgandam venit, quod tonsoris praeripuisset officium. Cui secreto Porcia «non est hoc» inquit «temerarium factum meum, sed certissimum indicium amoris mei erga te tale consilium molientem: experiri enim volui, quam aequo animo me ferro essem interemptura, si tibi consilium non ex sententia cassisset».
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Σαν έμαθε η
Πορκία, η γυναίκα του Βρούτου, το σχέδιο του άντρα της να δολοφονήσει τον
Καίσαρα[1], ζήτησε ένα ξυράφι
μανικιουρίστα τάχα για να κόψει τα νύχια της και αυτοτραυματίστηκε[2] μ` αυτό καθώς[3] της γλίστρησε δήθεν τυχαία.
Έπειτα ο Βρούτος, που οι υπηρέτριες τον κάλεσαν στην κρεβατοκάμαρά της με
ξεφωνητά, ήρθε για να τη μαλώσει που τάχα[4]
είχε κλέψει την τέχνη του μανικιουρίστα. Τότε η Πορκία του είπε κρυφά: «Αυτό
που έκανα[5] δεν ήταν πράξη ασυλλόγιστη,
αλλά μια ξεκάθαρη απόδειξη της αγάπης μου για σένα που ετοιμάζεις[6] τέτοιο σχέδιο. Θέλησα δηλαδή
να δοκιμάσω με πόση ηρεμία θα σκοτωνόμουνα με το ξίφος, αν το σχέδιό σου δεν
είχε αίσια έκβαση[7]».
ΣΥΝΤΑΞΗ
Porcia: Υ στο cognovisset
Bruti: γενική κτητική στο uxor
uxor: παράθεση στο Porcia
viri: γενική υποκειμενική στο consilium
sui: επιθετικός προσδιορισμός στο viri
consilium: Α στο cognovisset
de interficiendo: εμπρόθετη αφαιρετική γερουνδίου που δηλώνει την αναφορά. Έχουμε
υποχρεωτική γερουνδιακή έλξη· πριν την έλξη η φράση θα είχε ως εξής: de interficiendo Caesarem. Θα είχαμε, δηλαδή, εμπρόθετη αφαιρετική
του γερουνδίου με αντικείμενο σε αιτιατική, που απαιτεί γερουνδιακή έλξη.
Caesare: Υ στο interficiendo
cognovisset: ρήμα
cultellum: A στο poposcit
tonsorium: επιθετικός προσδιορισμός στο cultellum
unguium: Υ στο resecandorum
resecandorum causa: εμπρόθετη γενική γερουνδιακού που δηλώνει το σκοπό (αναστροφή πρόθεσης). Έχουμε υποχρεωτική γερουνδιακή έλξη· πριν την έλξη η φράση θα είχε ως εξής: causa resecandi ungues. Θα είχαμε, δηλαδή, εμπρόθετη γενική γερουνδίου με αντικείμενο σε αιτιατική, που απαιτεί γερουνδιακή έλξη.
poposcit: ρήμα
eoque: αφαιρετική του οργάνου
forte: επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου
elapso: αιτιολογική μετοχή υποκειμενιικής αιτιολογίας (επειδή προηγείται το velut), συνημμένη στο eo. Δηλώνει το προτερόχρονο. Ανάλυση μετοχής: quod is elapsus esset.
se: Α στο vulneravit (άμεση αυτοπάθεια)
vulneravit: ρήμα
Clamore: αφαιρετική του ποιητικού αιτίου στη μετοχή vocatus
deinde: επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου
ancillarum: γενική υποκειμενική στο clamore
in cubiculum: εμπρόθετος της κίνησης σε τόπο
vocatus: χρονική μετοχή
Brutus: Υ στο venit
ad obiurgandam: εμπρόθετο γερουνδιακό που δηλώνει σκοπό στο ρήμα venit. Έχουμε υποχρεωτική γερουνδιακή έλξη· πριν την έλξη η φράση θα είχε ως εξής: ad obiurgandum eam. Θα είχαμε, δηλαδή, εμπρόθετη αιτιατική γερουνδίου με αντικείμενο σε αιτιατική, που απαιτεί γερουνδιακή έλξη.
eam: Υ στο obiurgandam venit: ρήμα
tonsoris: γενική κτητική στο officium
praeripuisset: ρήμα
officium: Α στο praeripuisset
Cui: A στο inquit
secreto: επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου
Porcia: Υ στο inquit
non est: ρήμα
hoc: Υ στο non est
inquit: ρήμα
temerarium: επιθετικός προσδιορισμός στο factum
factum: Κ στο hoc
meum: επιθετικός προσδιορισμός στο factum
certissimum: επιθετικός προσδιορισμός στο indicium
indicium: Κ στο hoc
amoris: γενική αντικειμενική στο indicium
mei: επιθετκός προσδιορισμός στο amoris
erga te: εμπρόθετος προσδιορισμός φιλικής διάθεσης στο amoris
tale: επιθετικός προσδιορισμός στο consilium
consilium: A στο molientem
molientem:επιθετική μετοχή
experiri: τελικό απαρέμφατο, Α στο volui
volui: ρήμα
quam: επιρρηματικός προσδιορισμός του ποσού
aequo: επιθετικός προσδιορισμός στο animo
animo: αφαιρετική οργανική του τρόπου
me: Α στο interemptura essem
ferro: αφαιρετική του οργάνου
essem interemptura: ρήμα (ενεργητική περιφραστική συζυγία - υποτακτική παρατατικού)
tibi: δοτική προσωπική αντιχαριστική
consilium: Υ στο cessisset
ex sententia: εμπρόθετος τρόπου
non cessisset: ρήμα
ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
cum viri sui consilium de interficiendo Caesare cognovisset: δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση, που λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο περιεχόμενο της κύριας πρότασης με ρήμα το poposcit. Εισάγεται με τον ιστορικό-διηγηματικό cum, ο οποίος υπογραμμίζει τη βαθύτερη σχέση της δευτερεύουσας με την κύρια και δημιουργεί ανάμεσά τους μια σχέση αιτίου και αιτιατού. Εκφέρεται με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ, που κάνει φανερό τον ρόλο του υποκειμενικού στοιχείου. Συγκεκριμένα, με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ υπερσυντελίκου (cognovisset), γιατί εξαρτάται από ρήμα ιστορικού χρόνου (poposcit) και δηλώνει το προτερόχρονο στο παρελθόν.
quasi unguium resecandorum causa: βραχυλογική φράση που εκφράζει παραβολή. Ισοδυναμεί με την υποθετική-παραβολική πρόταση: quasi (Porcia) unguium resecandorum causa cultellum posceret: Λειτουργεί ως β’ όρος σύγκρισης (α’ όρος σύγκρισης είναι η κύρια πρόταση με ρήμα το poposcit). Εισάγεται με τον παραβολικό σύνδεσμο quasi και εκφέρεται με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ, γιατί η σύγκριση αφορά μια υποθετική πράξη ή κατάσταση. Συγκεκριμένα, εκφέρεται με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ παρατατικού (posceret), γιατί εξαρτάται από ρήμα ιστορικού χρόνου (poposcit), για να δηλώσει το σύγχρονο στο παρελθόν.
quod tonsoris praeripuisset officium: δευτερεύουσα επιρρηματική αιτιολογική πρόταση, που λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της αιτίας στο περιεχόμενο της κύριας πρότασης με ρήμα το venit. Εισάγεται με τον αιτιολογικό σύνδεσμο quod και εκφέρεται με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ, γιατί εκφράζει υποκειμενική αιτιολογία. Συγκεκριμένα, εκφέρεται με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ υπερσυντελίκου (praeripuisset), γιατί εξαρτάται από ρήμα ιστορικού χρόνου (venit) και δηλώνεται το προτερόχρονο στο παρελθόν.
quam aequo animo me ferro essem interemptura: δευτερεύουσα πλάγια ερωτηματική πρόταση, μερικής αγνοίας, που λειτουργεί ως αντικείμενο του απαρεμφάτου experiri. Εισάγεται με τo ερωτηματικό επίρρημα quam και εκφέρεται με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ, γιατί θεωρείται ότι η εξάρτηση δίνει υποκειμενική χροιά στο περιεχόμενο της δευτερεύουσας πρότασης. Συγκεκριμένα, εκφέρεται με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ παρατατικού ενεργητικής περιφραστικής συζυγίας (essem interemptura), γιατί εξαρτάται από ρήμα ιστορικού χρόνου, (volui, μέσω του απαρεμφάτου experiri), και δηλώνεται το υστερόχρονο στο παρελθόν.
si tibi consilium non ex sententia cessisset»: δευτερεύουσα επιρρηματική υποθετική πρόταση. Εισάγεται με τον υποθετικό σύνδεσμο si, γιατί είναι καταφατική. Με εξάρτηση από το experiri, που με τη σειρά του εξαρτάται από το volui, σχηματίζεται εξαρτημένος υποθετικός λόγος της ανοικτής υπόθεσης (1ο είδος) στο μέλλον. Συγκεκριμένα, στην υπόθεση έχουμε ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ υπερσυντελίκου (cessisset) και στην απόδοση πλάγια ερωτηματική πρόταση (quam aequo animo me ferro essem interemptura).
Τροπή σε ανεξάρτητο υποθετικό λόγο:
Υπόθεση: si […] non ex sententia cesserit (οριστική συντελεσμένου μέλλοντα)
Απόδοση: quam […] interimam? (ευθεία ερώτηση – οριστική μέλλοντα)
Ή quam […] interimam / interptura sim? (απορηματική υποτακτική)
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)