Τετάρτη 6 Φεβρουαρίου 2013

Ρηματικά επίθετα



Ρηματικά επίθετα σε- τέος
1. Προσωπική σύνταξη

Προσωπική σύνταξη έχουμε όταν το ρηματικό επίθετο είναι αρσενικού ή θηλυκού γένους και προέρχεται από ρήμα που συντάσσεται με αιτιατική.

Ρηματικό επίθετο + ἐστί
+
Υποκείμενο

+
Δοτική ενεργούντος προσώπου

Μετατροπή σε
Δεῖ + απαρέμφατο παθητικής διάθεσης
+
Υποκ. απαρμφ. σε αιτιατική
+
Ποιητικό αίτιο

π.χ. Τιμητέος ἐστίν ὁ ἀνήρ ἡμῖν à Δεῖ τόν ἄνδρα ὑφ’ ἡμῶν τιμᾶσθαι.

2. Απρόσωπη σύνταξη

Απρόσωπη σύνταξη έχουμε όταν το ρηματικό επίθετο είναι ουδετέρου γένους και προέρχεται από ρήμα αμετάβατο ή ρήμα που συντάσσεται με γενική ή δοτική (σπανίως αιτιατική).

Ρηματικό επίθετο + ἐστί
+
Δοτική ενεργούντος προσώπου
+
Αντικείμενο
Μετατροπή σε
Δεῖ + απαρέμφατο ενεργητικής ή μέσης διάθεσης
+
Υποκ. απαρμφ. σε αιτιατική
+
Παραμένει το αντικείμενο

π.χ. Οὐκ ἀποστατέον ἐστίν αὐτοῖς τοῦ πολέμου à Οὐ δεῖ ἀφίστασθαι αὐτούς ἀφίστασθαι τοῦ πολέμου.

3.Αξιοπρόσεκτα ρηματικά επίθετα

αἱρετέον (αἱροῦμαι)
ἀποστατέον (ἀφίσταμαι)
ἀποστατέον (ἀποστατῶ)
ἁπτέον (ἅπτομαι)
ἀφεκτέον (ἀπέχω)Ÿ
ἐλατέον (ἐλαύνω)
ἰστέον (οἶδα)
ἰτέον (εἶμι)
ληστέον (λανθάνω)
μεθεκτέον (μετέχω)
οἰστέον (φέρω)
παριτητέα (πάρειμι)
ῥητέον (λέγω)
φειστέον (φείδομαι)


Ρηματικά επίθετα σε – τος και - τέος

1. Ὁ νομοθέτης τόν ἀστράτευτον οὐκ ἐᾷ στεφανοῦσθαι.
2. Οἱ πρέσβεις ἄπρακτοι ἦκον.
3. Ὑπερβατόν ἦν τό περιτείχισμα.
4. Τά μαθητά μανθάνω, τά εὑρετά ζητῶ, τά δέ εὐκτά παρά τῶν θεῶν ᾖτησα.
5. Δόξῃ χρήματα κτητά, δόξα δέ χρημάτων οὐκ ὠνητή.
6. Ἄπρακτοι δέ γενόμενοι, ἀπέπλευσαν.
7. Ρητόν μοι ἐστί τοῦτο.
8. Οὐκ ἦν μοι βιωτόν.
9. Οὐκ ἐξιτόν αὐτοῖς ἐστι.
10. Ἆρα βιωτόν ἡμῖν ἐστι μετά διεφθαρμένου σώματος;
11. Θεατός σοφοῖς, ἀγαστός θεοῖς.
12. Μετάπεμπτος ὑπό Κύρου.
13. Οἱ σύμμαχοι εὖ ποιητέοι, ἵνα ἐθέλωσι προθυμεῖσθαι.
14. Οἱ γονεῖς εὐεργετέοι τοῖς παισί.
15. Γιγνώσκει τό ποιητέον.
16. Τόν βουλόμενον εὐδαίμονα εἶναι σωφροσύνην μέν διωκτέον καί ἀσκητέον, ἀκολασίαν δέ φευκτέον.
17. Τόν θάνατον ἡμῖν μετ᾿ εὐδοξίας αἱρετέον ἐστί.
18. Ἐπιμελητέον σοι τῆς πόλεως.
19. Μιμητέον ἐστίν ὑμῖν τούς ἀγαθούς.
20. Οὐ δουλευτέον τούς νοῦν ἔχοντας τοῖς κακῶς φρονοῦσι.
21. Σκεπτέον ἡμῖν ἐστι ὅπως σώσωμεν τήν Ἑλλάδα.
22. Τούς φίλους ὠφελητέα σοί ἐστι.
23. Τῇ γνώμῃ ὑπηρετεῖν ἐθιστέόν σοί ἐστι τό σῶμα.
24. Εἰ ὑπό τῆς Ἑλλάδος θαυμάζεσθαι ἐπ᾿ ἀρετῇ ἀξιοῖς, τήν Ἑλλάδα πειρατέον εὖ ποιεῖν.
25. Θεραπευτέον τούς θεούς.