ΜΑΘΗΜΑ XXXII LECTIO ALTERA ΕΤ TRICESSIMA

ΕΝΑΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ

ΚΕΙΜΕΝΟ 32

   Pleni omnes sunt libri, plenae sapientium voces, plena exemplorum vetustas; quae iacerent in tenebris omnia, nisi litterarum lumen accederet. Quam multas imagines fortissimorum virorum - non solum ad intuendum, verum etiam ad imitandum - scriptores et Graeci et Latini nobis reliquerunt ! Quas ego, cupidus bene gerendi et administrandi rem publicam, semper mihi proponebam. Colendo et cogitando homines excellentes animum et mentem meam conformabam. Sic enim - laudem et honestatem solum expetendo, omnes cruciatus corporis et omnia pericula mortis parvi esse ducendo - me pro salute vestra in tot ac tantas dimicationes obicere potui.

   ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

   Γεμάτα είναι όλα τα βιβλία, γεμάτοι οι λόγοι των σοφών, γεμάτη είναι η αρχαιότητα από πρότυπα υποδειγματικής συμπεριφοράς. Όλα αυτά(τα πρότυπα)θα έμεναν στην αφάνεια, αν δεν τα συνόδευε το φως των Γραμμάτων. Πόσο πολλές εικόνες γενναιότατων αντρών μάς άφησαν κληρονομιά οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι συγγραφείς, όχι μόνο για να τις ατενίζουμε, αλλά και να τις μιμούμαστε! Αυτές (τις εικόνες) τις έβαζα πάντα μπροστά μου ως πρότυπα στην επιθυμία μου να διοικήσω σωστά και να διαχειριστώ την πολιτεία μας. Διέπλαθα την ψυχή μου και το νου μου με το να λατρεύω και να αναλογίζομαι τους έξοχους άντρες. Γιατί έτσι μπόρεσα να ριχτώ για τη σωτηρία σας σε τόσους πολλούς και τόσο μεγάλους αγώνες, με το να επιδιώκω δηλαδή μόνο τον έπαινο και την τιμή και να μην υπολογίζω όλα τα βάσανα  του σώματος και όλους τους θανάσιμους κινδύνους.

ΣΥΝΤΑΞΗ
Pleni: Κ στο libri
omnes: επιθετικός (ή κατηγορηματικός) προσδιορισμός στο libri
sunt: ρήμα
libri: Y στο sunt
plenae: Κ στο voces
sapientium: γενική υποκειμενική στο voces
voces: Υ στο sunt
plena: K στο vetustas
exemplorum: γενική αντικειμενική ή ως συμπλήρωμα στο plena
vetustas: Υ στο est που εννοείται
quae: Υ στο iacerent
iacerent: ρήμα
in tenebris: εμπρόθετος της κατάστασης στο iacerent
omnia: επιθετικός (ή κατηγορηματικός) προσδιορισμός στο quae
litterarum: γενική υποκειμενική στο lumen
lumen: Υ στο accederet
accederet: ρήμα
Quam: επιρρηματικός προσδιορισμός του ποσού
multas: επιθετικός προσδιορισμός στο imagines
imagines: Α άμεσο στο reliquerunt
fortissimorum: επιθετικός προσδιορισμός στο virorum
virorum: γενική αντικειμενική ή κτητική στο imagines

non solum: παρατακτική αντιθετική σύνδεση. Με το verum etiam αποτελούν αντιθετικό παρατακτικό ζεύγος

verum etiam: παρατακτική αντιθετική σύνδεση
ad intuendum: εμπρόθετη αιτιατική γερουνδίου που δηλώνει σκοπό
ad imitandum: εμπρόθετη αιτιατική γερουνδίου που δηλώνει σκοπό
scriptores: Υ στο reliquerunt
Graeci: παράθεση (ή επιθετικός προσδιορισμός) στο scriptores
Latini: παράθεση (ή επιθετικός προσδιορισμός) στο scriptores
nobis: Α έμμεσο στο reliquerunt
reliquerunt: ρήμα
Quas: Α άμεσο στο proponebam
ego: Y στο proponebam

cupidus: επιρρηματικό κατηγορούμενο (του τρόπου) που λειτουργεί σαν επιρρ. προσδιορισμός της αιτίας

bene: επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου
gerendi: απρόθετη γενική γερουνδίου, γενική αντικειμενική ή ως συμπλήρωμα του cupidus
administrandi: απρόθετη γενική γερουνδίου, γενική αντικειμενική ή ως συμπλήρωμα του cupidus
rem: Α στα gerendi, administrandi
publicam: επιθετικός προσδιορισμός στο rem
semper: επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου
mihi: Α έμμεσο στο proponebam
proponebam: ρήμα
Colendo: απρόθετη αφαιρετική γερουνδίου που δηλώνει τρόπο
cogitando: απρόθετη αφαιρετική γερουνδίου που δηλώνει τρόπο
homines: Α στα colendo, cogitando
excellentes: επιθετικός προσδιορισμός στο homines
animum: Α στο conformabam
mentem: Α στο conformabam
meam: επιθετικός προσδιορισμός στα animum, mentem
conformabam: ρήμα
Sic: επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου
laudem: Α στο expetendo
honestatem: Α στο expetendo
solum: επιρρηματικός προσδιορισμός του ποσού
expetendo: απρόθετη αφαιρετική γερουνδίου, δηλώνει τρόπο, επεξήγηση στο sic
omnes: κατηγορηματικός προσδιορισμός στο cruciatus
cruciatus: Y στο esse
corporis: γενική αντικειμενική στο cruciatus
omnia: επιθετικός (ή κατηγορηματικός) προσδιορισμός στο pericula
pericula: Y στο esse
mortis: γενική επεξηγηματική στο pericula
parvi: γενική κατηγορηματική της αξίας
esse: ειδικό απαρέμφατο, Α στο ducendo
ducendo: απρόθετη αφαιρετική γερουνδίου, δηλώνει τρόπο, επεξήγηση στο sic
me: Α στο obicere
pro salute: εμπρόθετος του σκοπού
vestra: επιθετικός προσδιορισμός στο salute
in dimicationes: εμπρόθετος προσδιορισμός της κατάστασης
tot: επιθετικός προσδιορισμός στο dimicationes
tantas: επιθετικός προσδιορισμός στο dimicationes
obicere: τελικό απαρέμφατο, Α στο potui
potui: ρήμα

     ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

   nisi litterarum lumen accederet: δευτερεύουσα επιρρηματική υποθετική πρόταση, εισάγεται με τον υποθετικό σύνδεσμο nisi, επειδή είναι αρνητική, εκφέρεται με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ παρατατικού (accederet). Η απόδοση (quae iacerent in tenebris omnia) εκφέρεται επίσης με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ παρατατικού (iacerent).Ο υποθετικός λόγος εκφράζει υπόθεση αντίθετη προς την πραγματικότητα (ή το απραγματοποίητο) για το παρόν.

   Η Δευτερεύουσα πρόταση λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της προϋπόθεσης στην κύρια πρόταση.