Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2011

ΜΑΘΗΜΑ ΧΧX LECTIO TRICESSIMA

Ο ΛΙΚΙΝΙΟΣ ΜΟΥΡΗΝΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΗΘΗ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

Licinius Murena
 ΚΕΙΜΕΝΟ 30
   Hic vero, iudices, et fuit in Asia et viro fortissimo, patri suo, mango adiumento in periculis, solacio in laboribus, gratulationi in victoria fuit. Et si habet Asia suspicionem quandam luxuriae, Murenam laudare debemus, quod Asiam vidit sed in Asia continenter vixit. Quam ob rem accusatores non Asiae nomen Murenae obiecerunt, ex qua laus familiae, memoria generi, honos et gloria nomini constituta est, sed aliquod flagitium ac dedecus aut in Asia suspectum aut ex Asia deportatum. Meruisse vero stipendia in eo bello virtutis fuit; Patre imperatore libentissime meruisse pietatis fuit; finem stipendiorum patris victoriam ac triumphum fuisse felicitatis fuit.
Licinius Murena vixit in Asia
  ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
   (Ο άνθρωπος) αυτός, όμως, κύριοι δικαστές, και βρέθηκε στην Ασία και τον πατέρα του, έναν πολύ γενναίο άντρα, βοήθησε πολύ στους κινδύνους, τον παρηγόρησε στις ταλαιπωρίες και τον συγχάρηκε στη νίκη του. Κι αν η Ασία κρύβει κάποια υποψία τρυφής, έχουμε υποχρέωση να επαινέσουμε το Μουρήνα, γιατί είδε την Ασία, αλλά έζησε στην Ασία με εγκράτεια. Για το λόγο αυτό οι κατήγοροί του δε χρησιμοποίησαν για μομφή εναντίον του Μουρήνα το όνομα «Ασία», από την οποία γεννήθηκε[1] έπαινος για την οικογένειά του, υστεροφημία για τη γενιά του, τιμή και δόξα για το όνομά του· αντίθετα, τον κατηγόρησαν[2] για κάποια ατιμία και ντροπή που φορτώθηκε στην Ασία ή έφερε μαζί του από την Ασία. Το ότι υπηρέτησε στρατιώτης στον πόλεμο εκείνο υπήρξε δείγμα αντρείας· το ότι υπηρέτησε με πολύ μεγάλη προθυμία κάτω από τις διαταγές του πατέρα του υπήρξε δείγμα του σεβασμού του(προς αυτόν)· το ότι το τέλος της θητείας του συνέπεσε με τη νίκη και το θρίαμβο του πατέρα του υπήρξε δείγμα καλής τύχης.

Ρωμαϊκό όργιο

ΣΥΝΤΑΞΗ
Hic: Υ στο fuit
iudices: κλητική προσφώνηση
fuit: ρήμα
in Asia: εμπρόθετος της στάσης σε τόπο
viro: δοτική προσωπική χαριστική από το fuit
fortissimo: επιθετικός προσδιορισμός στο viro
patri: επεξηγ. στο viro
suo: επιθετικός προσδιορισμός στο suo
mango: επιθετικός προσδιορισμός στο adiumento
adiumento: δοτική (κατηγορηματική) του σκοπού στο fuit
in periculis: εμπρόθετος της κατάστασης
solacio: δοτική (κατηγορηματική) του σκοπού από το fuit
in laboribus: εμπρόθετος της κατάστασης
gratulationi: δοτική (κατηγορηματική) του σκοπού από το fuit
in victoria: εμπρόθετος της κατάστασης
fuit: ρήμα
habet: ρήμα
Asia: Υ στο habet
suspicionem: Α στο habet
quandam: επιθετικός προσδιορισμός στο suspicionem
luxuriae: γενική αντικειμενική στο suspicionem
Murenam: Α στο laudare
laudare: τελικό απαρέμφατο, Α στο debemus
debemus: ρήμα
Asiam: Α στο vidit
vidit: ρήμα
in Asia: εμπρόθετος της στάσης σε τόπο
continenter: επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου
vixit: ρήμα
Quam: επιθετικός προσδιορισμός στο rem
ob rem: εμπρόθετος του εξωτερικού αναγκαστικού αιτίου
accusatores: Υ στο non obiecerunt
Asiae: γενική επεξηγηματική στο nomen
nomen: Α άμεσο στο obiecerunt
Murenae: A έμμεσο στο obiecerunt
obiecerunt: ρήμα
ex qua: εμπρόθετος του εξωτερκού αναγκαστικού αιτίου
laus: Υ στο constituta est
familiae: δοτική προσωπική χαριστική στο laus
memoria: Υ στο constituta est
generi: δοτική προσωπική χαριστική στο memoria
honos: Υ στο constituta est
gloria: Υ στο constituta est
nomini: δοτική προσωπική χαριστική στα honos και gloria
constituta est: ρήμα
aliquod: επιθετικός προσδιορισμός στο flagitium
flagitium: A στο obiecerunt και Υ στις μετοχές suspectum και deportatum
dedecus: A στο obiecerunt και Υ στις μετοχές suspectum και deportatum
in Asia: εμπρόθετος στάσης σε τόπο
suspectum: επιθετική μετοχή
ex Asia: εμπρόθετος της προέλευσης
deportatum: επιθετική μετοχή
Meruisse: ειδικό απαρέμφατο, Υ στο fuit
Murenam: Υ στο meruisse
stipendia: Α στο meruisse
in bello: εμπρόθετος του χρόνου
eo: επιθετικός προσδιορισμός στο bello
virtutis: γενική κατηγορηματική της ιδότητας ή του χαρακτηριστικού γνωρίσματος
fuit: ρήμα
patre: Υ
imperatore: Κ στο patre (patre imperatore = ιδιόμορφη αφαιρετική απόλυτη χρον. μετοχή)
libentissime: επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου
meruisse: ειδικό απαέμφατο, Υ στο fuit

Murenam: Υ στο meruisse
pietatis: γενική κατηγορηματική της ιδότητας ή του χαρακτηριστικού γνωρίσματος
fuit: ρήμα
finem: Υ στο fuisse
stipendiorum: γενική υποκειμενική στο finem
patris: γενική υποκειμενική στο victoriam
victoriam: Κ στο finem
triumphum: K στο finem
fuisse: ειδικό απαρέμφατο, Υ στο fuit
felicitatis: γενική κατηγορηματική της ιδότητας ή του χαρακτηριστικού γνωρίσματος
fuit: ρήμα

ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ:
1. si habet Asia suspicionem quandam luxuriae: Δευτερεύουσα επιρρηματική υποθετική πρόταση, εισάγεται με τον υποθετικό σύνδεσμο si, επειδή είναι καταφατική, εκφέρεται με ΟΡΙΣΤΙΚΗ (habet). Η απόδοση, κύρια πρόταση, eκφέρεται με ΟΡΙΣΤΙΚΗ (debemus). Ο υποθετικός λόγος εκφράζει υπόθεση ανοικτή, χωρίς δηλ. να δηλώνεται αν αληθεύει ή όχι.
2. quod Asiam vidit sed in Asia continenter vixit: Δευτερεύουσες επιρρηματικές αιτιολογικές προτάσεις, δηλώνουν την αιτία του περιεχομένου της πρότασης «Murenam laudare debemus», εισάγονται με τον αιτιολογικό σύνδεσμο quod και εκφέρονται με ΟΡΙΣΤΙΚΗ (vidit-vixit), επειδή η αιτιολογία είναι αντικειμενικά αποδεκτή.
3. ex qua laus familiae, memoria generi, honos et gloria nomini constituta est: Δευτερεύουσα αναφορική επιθετική προσδιοριστική αναφορική πρόταση· εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία qua (συνοδευόμενη από την πρόθεση ex) και εκφέρεται με ΟΡΙΣΤΙΚΗ, γιατί δηλώνει το πραγματικό. Προσδιορίζει την έννοια της λέξης Asia, στην οποία αναφέρεται.


[1] δημιουργήθηκε
[2] ενν. το obiecerunt

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου