ΤΟ ΠΑΘΗΜΑ ΕΝΟΣ ΨΕΥΤΗ
 |
| P. Cornelius Nasica |
ΚΕΙΜΕΝΟ 24
Cum P. Cornelius Nasica ad Ennium poetam venisset eique ab ostio quaerenti Ennium ancilla dixisset eum domi non esse, Nasica sensit illam domini iussu id dixisse et illum intus esse. Accipe nunc quid postea Nasica fecerit. Paucis post diebus cum Ennius ad Nasicam venisset et eum a ianua quaereret, exclamavit Nasica se domi non esse, etsi domi erat. Tum Ennius indignatus quod Nasica tam aperte mentiebatur: «Quid?» inquit «Ego non cognosco vocem tuam?» Visne scire quid Nasica responderit? «Homo es impudens. Ego cum te quaererem, ancillae tuae credidi te domi non esse; tu mihi ipsi non credis?»
 |
| Ennius |
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Σαν πήγε ο Πόπλιος Κορνήλιος Νασικάς στον ποιητή Έννιο και τον ζητούσε από την πόρτα, η υπηρέτριά του του είπε ότι δεν ήταν σπίτι. (Τότε)ο Νασικάς κατάλαβε πως του απάντησε έτσι με διαταγή του αφεντικού της και πως ο Έννιος ήταν μέσα. Άκου[1] τώρα τι έκανε μετά ο Νασικάς. Σαν ήρθε λίγες μέρες αργότερα ο Έννιος στον Νασικά και τον ζητούσε από την πόρτα, ο Νασικάς φώναξε ότι δεν ήταν στο σπίτι, παρόλο που ήταν. Τότε ο Έννιος αγανακτισμένος που ο Νασικάς έλεγε ψέματα τόσο φανερά, του είπε: «Τι λοιπόν; Δε γνωρίζω τη φωνή σου;» Θέλεις να μάθεις τι απάντησε ο Νασικάς; «Είσαι αναιδής άνθρωπος. Όταν σε ζητούσα εγώ, πίστεψα την υπηρέτριά σου πως δεν ήσουν σπίτι. Εσύ δεν πιστεύεις εμένα τον ίδιο;»
ΣΥΝΤΑΞΗ
P. Cornelius Nasica: Υ στο venisset
ad Ennium: εμπρόθετος προσδιορισμός της κίνησης σε πρόσωπο
poetam: παράθεση στο Ennium
venisset: ρήμα
ei(que): αντικείμενο στο dixisset, Υ του queqerenti
ab ostio: εμπρόθετος προσδιορισμός του τόπου
quaerenti: επιθετική μετοχή συνημμένη στο ei(que)
Ennium: Α στο quaerenti
ancilla: Υ στο dixisset
dixisset: ρήμα
eum: Υ στο non esse
domi: γενική τοπική ως επιρρηματικός προσδιορισμός, δηλώνει στάση σε τόπο
non esse: ειδικό απαρέμφατο, Α στο dixisset
Nasica: Υ στο sensit
sensit: ρήμα
illam: Υ του dixisse
domini: γενική υποκειμενική στο iussu
iussu: αφαιρετική της αιτίας (εσωτερικό αίτιο)
id: Α στο dixisse
dixisse: ειδικό απαρέμφατο, Α στο sensit
illum: Υ του esse
intus: επιρρηματικός προσδιορισμός στάσης σε τόπο
esse: ειδικό απαρέμφατο, Α στο sensit
Accipe : ρήμα
nunc: επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου
quid: Α στο fecerit
postea: επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου
Nasica: Υ στο fecerit
fecerit: ρήμα
paucis: επιθετικός προσδιορισμός στο diebus
post : επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου
diebus: αφαιρετική του μέτρου
Ennius: Υ στο venisset
ad Nasicam: εμπρόθετος προσδιορισμός της κίνησης σε πρόσωπο
venisset: ρήμα
eum: Α στο queqereret
a ianua: εμπρόθετος προσδιορισμός της στάσης σε τόπο
quaereret: ρήμα
exclamavit: ρήμα
Nasica: Υ στο exclamavit
se: Υ στο non esse
domi: γενική τοπική ως επιρρηματικός προσδιορισμός, δηλώνει στάση σε τόπο
non esse: ειδικό απαρέμφατο, Α στο exclamavit
domi: επιρρηματικός προσδιορισμός της στάσης σε τόπο
erat: ρήμα
Tum: επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου
Ennius: Υ στο inquit ( και στο indignatus)
indignatus: αιτιολογική μετοχή συνημένη στο Ennius
Nasica: Υ στο mentiebatur
tam: επιρρηματικός προσδιορισμός του ποσού
aperte: επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου
mentiebatur : ρήμα
quid: Α στο εννοούμενο dicis
inquit: ρήμα
Ego: Υ στο non cognosco
non cognosco: ρήμα
vocem: Α στο cognosco
tuam: επιθετικός προσδιορισμός στο vocem
Visne: ρήμα
scire: τελικό απαρέμφατο, Α στο visne
quid: Α στο responderit
Nasica: Y στο responderit
responderit: ρήμα
Homo: Κ στο tu
es: ρήμα
impudens: επιθετικός προσδιορισμός στο homo
Ego: Y στο quaererem
te: A στο quaererem
quaererem: ρήμα
ancillae: έμμεσο Α στο credidi
tuae: επιθετικός προσδιορισμός στο ancillae
credidi: ρήμα
te: Υ του non esse
domi: γενική τοπική ως επιρρηματικός προσδιορισμός, δηλώνει στάση σε τόπο
non esse: ειδικό απαρέμφατο, Α στο credidi
tu: Υ στο non credis
mihi: Α στο non credis
ipsi: επιθετικός προσδιορισμός στο mihi
non credis: ρήμα
ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ:
1. Cum P. Cornelius… venisset eique… dixisset… esse: Δευτερεύουσες επιρρηματικές χρονικές προτάσεις, εισάγονται με τον ιστορικό ή διηγηματικό cum που υπογραμμίζει τη βαθύτερη σχέση της δευτερεύουσας με την κύρια πρόταση δημιουργώντας ανάμεσά τους μια σχέση αιτίου και αιτιατού. Εκφέρονται με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ (είναι φανερός ο ρόλος του υποκειμενικού στοιχείου που υπάρχει σ’ αυτήν) υπερσυντέλικου (venisset/dixisset), για πράξη προτερόχρονη.
2. quid postea Nasica fecerit: Δευτερεύουσα ουσιαστική πλάγια ερωτηματική πρόταση μερικής άγνοιας απλή. Εισάγεται με την ερωτηματική αντωνυμία quid. Εκφέρεται με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ, γιατί θεωρείται ότι η εξάρτηση δίνει υποκειμενική χροιά στο περιεχόμενο της πρότασης, χρόνου παρακειμένου (fecerit), γιατί εξαρτάται από ρήμα χρόνου ενεστώτα (Accipe) και γιατί δηλώνει το προτερόχρονο στο παρόν. Ισοδυναμεί με ουσιαστικό και λειτουργεί ως αντικείμενο του accipe.
3. Paucis… cum venisset: Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση, εισάγεται με τον ιστορικό ή διηγηματικό cum που υπογραμμίζει τη βαθύτερη σχέση της δευτερεύουσας με την κύρια πρόταση δημιουργώντας ανάμεσά τους μια σχέση αιτίου και αιτιατού. Εκφέρεται με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ (είναι φανερός ο ρόλος του υποκειμενικού στοιχείου που υπάρχει σ’ αυτήν) υπερσυντέλικου (venisset), για πράξη προτερόχρονη.
4. et (cum) eum a ianua quaeqereret: Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση, εισάγεται με τον ιστορικό ή διηγηματικό cum που υπογραμμίζει τη βαθύτερη σχέση της δευτερεύουσας με την κύρια πρόταση δημιουργώντας ανάμεσά τους μια σχέση αιτίου και αιτιατού. Εκφέρεται με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ (είναι φανερός ο ρόλος του υποκειμενικού στοιχείου που υπάρχει σ’ αυτήν) παρατατικού (quaeqereret), για πράξη σύχρονη.
5. etsi domi erat: Δευτερεύουσα επιρρηματική εναντιωματική πρόταση, εκφράζει μια πραγματική κατάσταση παρά την οποία ισχύει το περιεχόμενο της κύριας πρότασης. Εισάγεται με τον εναντιωματικό σύνδεσμο etsi και εκφέρεται με ΟΡΙΣΤΙΚΗ παρατατικού, γιατί δηλώνει το πραγματικό.
6. quod Nasica… mentiebatur: Δευτερεύουσα ουσιαστική αιτιολογική πρόταση, δηλώνει την αιτία του περιεχομένου της μετοχής indignatus, εισάγεται με τον αιτιολογικό σύνδεσμο quod και εκφέρεται με ΟΡΙΣΤΙΚΗ, επειδή η αιτιολογία είναι αντικειμενικά αποδεκτή. Λειτουργεί ως αντικείμενο στο indignatus.
7. quid Nasica responderit: Δευτερεύουσα ουσιαστική πλάγια ερωτηματική πρόταση μερικής άγνοιας απλή. Εισάγεται με την ερωτηματική αντωνυμία quid. Εκφέρεται με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ, γιατί θεωρείται ότι η εξάρτηση δίνει υποκειμενική χροιά στο περιεχόμενο της πρότασης, χρόνου παρακειμένου (responderit), γιατί εξαρτάται από το απαρέμφατο (scire) που εξαρτάται από ρήμα αρκτικού χρόνου (vis: ενεστώτας) και γιατί δηλώνει το προτερόχρονο στο παρόν. Ισοδυναμεί με ουσιαστικό και λειτουργεί ως αντικείμενο στο scire.
8. Ego cum te quaererem: Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση, εισάγεται με τον ιστορικό ή διηγηματικό cum που υπογραμμίζει τη βαθύτερη σχέση της δευτερεύουσας με την κύρια πρόταση δημιουργώντας ανάμεσά τους μια σχέση αιτίου και αιτιατού. Εκφέρεται με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ (είναι φανερός ο ρόλος του υποκειμενικού στοιχείου που υπάρχει σ’ αυτήν) παρατατικού (quaererem), για πράξη σύγχρονη.
[1] μάθε
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου