Ο ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΚΑΙ Η ΦΙΛΑΡΕΣΚΕΙΑ
ΤΗΣ ΚΟΡΗΣ ΤΟΥ ΙΟΥΛΙΑΣ
ΤΗΣ ΚΟΡΗΣ ΤΟΥ ΙΟΥΛΙΑΣ
ΚΕΙΜΕΝΟ 47
Iulia, Augusti filia, mature habere coeperat canos, quos legere secrete solebat. Hac re audita Augustus voluit filiam deterrere quominus id faceret. Eo consilio aliquando repente intervenit oppressitque ornatrices. Etsi super vestem earum deprehendit canos, tamen Augustus dissimulavit eos vidisse et aliis sermonibus tempus extraxit, donec induxit mentionem aetatis. Tum interrogavit filiam, utrum post aliquot annos cana esse mallet an calva. Cum illa respondisset: « ego, pater, cana esse malo », mendacium illi pater obiecit: « Non dubito quin calva esse nolis. Quid ergo non times ne istae te calvam faciant? »
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Η Ιουλία, η κόρη του Αυγούστου, είχε αρχίσει να εμφανίζει
πρόωρα άσπρες τρίχες, που συνήθιζε να τις βγάζει κρυφά. Όταν ο Αύγουστος το
πληροφορήθηκε, θέλησε να αποθαρρύνει τη θυγατέρα του από αυτή τη συνήθειά της[1].
Με αυτό το σχέδιο εμφανίστηκε κάποτε απρόοπτα[2]
κι έπιασε τις κομμώτριες επ` αυτοφώρω. Παρόλο που ανακάλυψε άσπρες τρίχες πάνω στα
φορέματά τους, εντούτοις ο Αύγουστος προσποιήθηκε ότι δεν τις είδε και άφησε
την ώρα να κυλήσει[3]
με άλλες κουβέντες, ώσπου έφερε τη συζήτηση στην ηλικία της. Τότε ρώτησε την
κόρη του αν σε μερικά χρόνια θα προτιμούσε να είναι ασπρομάλλα ή φαλακρή. Όταν
εκείνη απάντησε «προτιμώ, πατέρα μου, να είμαι ασπρομάλλα», ο πατέρας της την
αντέκρουσε με[4]
το εξής ψεύτικό επιχείρημα «Δεν αμφιβάλλω πως δε θέλεις να μείνεις φαλακρή. Γιατί
λοιπόν δε φοβάσαι μήπως αυτές εδώ σε κάνουν φαλακρή;»
ΣΥΝΤΑΞΗ
Iulia: Υ στο coeperat
Augusti: γενική κτητική στο filia
filia: παράθεση στο Iulia
mature: επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου
habere: τελικό απαρέμφατο, Α στο habere, ταυτοπροσωπία
coeperat: ρήμα
canos: Α στο habere
canos: Α στο habere
quos: A στο legere
legere: τελικό απαρέμφατο, Α στο solebat, ταυτοπροσωπία
secrete: επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου
Iulia: Υ στο solebat
Iulia: Υ στο solebat
solebat: ρήμα
Hac: επιθετικός προσδιορισμός στο re
re: Υ του audita
audita: αφαιρετική απόλυτη χρονική μετοχή
Augustus: Υ στο voluit
voluit: ρήμα
filiam: Α στο deterrere
deterrere: τελικό απαρέμφατο, Α στο voluit, ταυτοπροσωπία
id: A στο faceret
faceret: ρήμα
filia: Υ στο faceret
Eo: επιθετικός προσδιορισμός στο consilio
consilio: αφαιρετική του τρόπου
aliquando: επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου
repente: επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου
intervenit: ρήμα
oppressitque: ρήμα
Augustus: Y στα ρήματα intervenit και oppressit
ornatrices: Α στο oppressit
super vestem: εμπρόθετος του τόπου
earum: γενική κτητική στο vestem
deprehendit: ρήμα
canos: Α στο deprehendit
Augustus: Y στο
dissimulavit
dissimulavit: ρήμα
eos: Α στο
vidisse
vidisse: ειδικό απαρέμφατο, Α στο dissimulavit
se: Y στο
vidisse
aliis: επιθετικός προσδιορισμός στο sermonibus
sermonibus: αφαιρετική του μέσου
tempus: Α στο extraxit
extraxit: ρήμα
induxit: ρήμα
mentionem: Α στο induxit
aetatis: γενική αντικειμενική στο mentionem
Tum: επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου
interrogavit: ρήμα
filiam: Α στο interrogavit
post annos: εμπρόθετος του χρόνου
aliquot: επιθετικός προσδιορισμός στο annos
cana: Κ στο filia
cana: Κ στο filia
esse: τελικό απαρέμφατο, Α στο mallet
mallet: ρήμα
calva: Κ στο filia
illa: Y στο respondisset
respondisset: ρήμα
ego: Υ στο malo
pater: κλητική προσφώνηση
cana: Κ στο ego
esse: τελικό απαρέμφατο, Α στο malo, ταυτοπροσωπία
malo: ρήμα
mendacium: Α άμεσο στο obiecit
illi: A έμμεσο στο obiecit
pater: Υ στο obiecit
obiecit: ρήμα
Non dubito: ρήμα
calva: Κ στο tu
esse: τελικό απαρέμφατο, Α στο nolis
nolis: ρήμα
non times: ρήμα
istae: Υ στο faciant
te: A στο faciant
calvam: Κ του te
faciant: ρήμα
ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
quos legere secrete solebat: δευτερεύουσα αναφορική επιθετική προσδιοριστική πρόταση στο canos· εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία quos, εκφέρεται με ΟΡΙΣΤΙΚΗ (solebat) και δηλώνει το πραγματικό γεγονός.
quominus id faceret: δευτερεύουσα ονοματική πρόταση του quominus ως έμμεσο αντικείμενο στο απαρέμφατο deterrere· εισάγεται με το σύνδεσμο quominus˙ εκφέρεται με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ, επειδή το περιεχόμενό της εκφράζει την πρόθεση του υποκειμένου του ρήματος της κύριας· συγκεκριμένα με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ Παρατατικού, γιατί εξαρτάται από ρήμα ιστορικού χρόνου (voluit) και αναφέρεται στο παρελθόν (ιδιόμορφη ακολουθία χρόνων: η πρόθεση είναι δηλ. ιδωμένη τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή, συγχρονισμός της κύριας με τη δευτερεύουσα πρόταση, και όχι τη στιγμή της πιθανής πραγματοποίησής της).
Etsi super vestem earum deprehendit canos: δευτερεύουσα επιρρηματική εναντιωματική πρόταση· εισάγεται με τον εναντιωματικό σύνδεσμο etsi· εκφέρεται με ΟΡΙΣΤΙΚΗ, γιατί εκφράζει μια πραγματική κατάσταση, παρά την οποία ισχύει το περιεχόμενο της κύριας πρότασης και συγκεκριμένα με ΟΡΙΣΤΙΚΗ Παρακειμένου (deprehendit). Στην κύρια πρόταση υπάρχει το tamen.
donec induxit mentionem aetatis: δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα της κύριας πρότασης· εισάγεται με το χρονικό σύνδεσμο donec· εκφέρεται με ΟΡΙΣΤΙΚΗ γιατί η πράξη μας ενδιαφέρει από καθαρά χρονική άποψη και συγκεκριμένα με ΟΡΙΣΤΙΚΗ Παρακειμένου (induxit). και εκφράζει το υστερόχρονο.
utrum post aliquot annos cana esse mallet an calva: δευτερεύουσα ονοματική διμελής, πλάγια ερωτηματική πρόταση ολικής αγνοίας ως έμμεσο αντικείμενο στο interrogavit· εισάγεται με το utrum… an· εκφέρεται με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ (γιατί η εξάρτηση δίνει υποκειμενική χροιά στο περιεχόμενο της πρότασης)· συγκεκριμένα εκφέρεται με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ Παρατατικού (mallet), γιατί εξαρτάται από ιστορικό χρόνο (interrogavit) και δηλώνει το σύγχρονο στο παρελθόν.
Cum illa respondisset: δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση· λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα της κύριας πρότασης, εισάγεται με τον ιστορικό / διηγηματικό cum (υπογραμμίζει τη βαθύτερη σχέση κύριας και δευτερεύουσας· δημιουργεί μια σχέση αιτίου και αιτιατού ανάμεσά τους)· εκφέρεται με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ (είναι φανερός ο ρόλος του υποκειμενικού στοιχείου της υποτακτικής) υπερσυντέλικου (respondisset), γιατί εξαρτάται από το ρήμα της κύριας πρότασης που είναι ιστορικού χρόνου (obiecit) και εκφράζει το προτερόχρονο στο παρελθόν.
quin calva esse nolis: δευτερεύουσα ονοματική πρόταση του quin, ως αντικείμενο στο dubito· εισάγεται με τον σύνδεσμο quin, εκφέρεται με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ επειδή το περιεχόμενό της εκφράζει την πρόθεση του υποκειμένου του ρήματος της κύριας· συγκεκριμένα με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ Ενεστώτα (nolis), γιατί εξαρτάται από ρήμα αρκτικού χρόνου (dubito) και αναφέρεται στο παρόν-μέλλον (ιδιόμορφη ακολουθία χρόνων: η πρόθεση είναι δηλ. ιδωμένη τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή, συγχρονισμός της κύριας με τη δευτερεύουσα πρόταση, και όχι τη στιγμή της πιθανής πραγματοποίησής της).
ne istae te calvam faciant: δευτερεύουσα ονοματική ενδοιαστική πρόταση, ως αντικείμενο στο times· εισάγεται με τον ενδοιαστικό σύνδεσμο ne, γιατί ο φόβος είναι μήπως γίνει κάτι, εκφέρεται με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ (γιατί το περιεχόμενό της αφορά κάτι το ενδεχόμενο ή πιθανό)· συγκεκριμένα με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ Ενεστώτα (faciant), γιατί εξαρτάται από ρήμα αρκτικού χρόνου (times) και αναφέρεται στο παρόν-μέλλον (ιδιόμορφη ακολουθία χρόνων: ο φόβος είναι δηλαδή ιδωμένος τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή, συγχρονισμός της κύριας με τη δευτερεύουσα πρόταση, και όχι τη στιγμή της πιθανής πραγματοποίησής του).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου